Univers

Zomaar twee items over Open Access in de Univers van 5 november!

Het eerste bericht Extra geld voor ‘Open publiceren’ ging over de koerswijziging van het NWO wat betreft hun Open Access-beleid. In het NRC-bericht NWO kiest voor vrij toegankelijke publicaties van 27 oktober was al te lezen dat het NWO wil dat wetenschappelijke artikelen die het resultaat zijn van onderzoekssubsidies, in het publieke domein moeten komen. De Zweedse onderzoeksraad stelde onlangs ook deze eis. Nog even en Nederland komt ook voor op de lijsten van ROARMAP en SHERPA/Juliet. Deze lijsten registreren het Open Access-beleid van research funders, onderzoeksinstellingen, overheden en universiteiten over de hele wereld. Meestal gaat het om een vereiste om een publicatie in een repository op te nemen. De eerlijkheid gebied me te zeggen dat de Universiteit van Utrecht al in ROARMAP staat. Bij Utrecht gaat het echter om een aanbeveling en nog niet om een verplichting. Maar zo’n policy statement is een hele mooie stap en ze zijn de eerste …!

Het tweede bericht is van Edwin van Dam, hoogleraar wiskunde en operations research bij de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen. Edwin was een van de onderzoekers met wie we tijdens de Open Access week een mini-interview hielden. Hij schreef een opiniestuk naar aanleiding van de Open Access week met de titel ´We scientists are idiots´. Ik hoop dat deze titel voldoende aanleiding geeft om het te gaan lezen.

Interviews Open Access week

Het zit er op, de eerste internationale Open Access week! We hebben er meer dan hard voor gewerkt. Met name de interviews met onderzoekers uit de twee top 15-lijsten waren een groot succes. Hartelijk dank aan de deelnemers en aan Petra, Paul, Marian, Anja en Ingrid! Ook dank aan alle collega's die op een andere manier aandacht voor de Open Access week hebben gevraagd.

Op de vrijdag voorafgaand aan de OA week, hebben we de mensen uit de twee top 15-lijsten via e-mail benaderd met de vraag of ze mee wilden werken aan een mini-interview. De interviews moesten in de OA-week plaats vinden; de uitwerking ervan ook. Omdat het allemaal wel erg kort dag was, hoopten we op ongeveer vijf positieve reacties. We waren blij verrast toen we twaalf reacties binnen kregen. Op het eind van de week waren er tien interviews gehouden en de meeste stonden donderdag of vrijdag al op de thema-website.

Ik vond het opvallend dat er in bijna elk interview weer een ander aspect van Open Access aan de orde kwam (beschikbaarheid voor studenten, internationalisering en versnellen wetenschappelijke communicatie). Net zo opvallend waren ook de gemeenschappelijke elementen, zoals een grotere toegankelijkheid en zichtbaarheid, niet alleen voor de onderzoeker maar ook voor de universiteit.

Ik wil benadrukken dat we het hier niet alleen gehad hebben over OA publiceren. De nadruk lag misschien nog wel meer op het OA archiveren (the Green Road); met andere woorden, een publicatie beschikbaar stellen via de Repository. Als we de komende jaren hierop inzetten, dan denk ik dat dit een hele mooie stap in de goede richting is.

Overhandiging t-shirt aan de rector

In het kader van de Open Access week, overhandigde ik dinsdag een t-shirt aan Philip Eijlander, de Rector Magnificus van de UvT. Hij heeft 'm in dank aanvaard!

Sceptisch over OA of actief in de OA-beweging?

Op de pagina http://www.uvt.nl/openaccessweek/ staat onderaan de pagina:

"Als universiteitsbibliotheek hebben wij een natuurlijk belang in het stimuleren van de Open Access-beweging. Natuurlijk realiseren we ons dat er voor onze onderzoekers vaak andere belangen spelen. Wij horen heel graag je mening en opvattingen over het publiceren in Open Access.
Publiceer je zelf in Open Access-tijdschriften of draag je op een andere manier bij aan de Open Access-beweging? We horen graag over je activiteiten en ervaringen.
Wij nodigen je uit om je mening en ervaringen achter te laten op het weblog van Repository manager Marijke van der Ploeg."

Aarzel niet en laat een bericht achter!

Nog 1 dag ...

Morgen gaat het gebeuren: de Open Access week aan de UvT. De meesten zullen nu wel weten dat het geen lokaal gebeuren is maar een internationale happening.

Ik zal komende week verschillende keren verslag doen van de stand van zaken en wat we hebben gedaan of nog zullen doen. Hierbij de banner die het PR team gemaakt heeft.

Guide to misunderstandings Open Access

Ik heb er vrijdag lang naar gezocht, maar niet kunnen vinden. Thuis bleek ik gelukkig toch nog een printje te hebben liggen van A field guide to misunderstandings about open access van Peter Suber. Ik ga ze hier alle vijfentwintig noemen:

“All OA is gold OA.”
“Low levels of spontaneous self-archiving reflect opposition to OA.”
“OA archiving will kill journal subscriptions.”
“OA is about bypassing peer review.”
“OK, then, but OA journals skimp on peer review.”
“OK, then, but at least *green* OA is about bypassing peer review.”
“OA is about punishing greedy or obstructive publishers.”
“OA journals couldn’t possibly pay their bills.”
“OA is a business model.”
“All OA journals charge publication fees.”
“OK, then. But all *high-quality* OA journals charge publication fees.”
“Publication fees at OA journals must be paid by authors out of pocket.”
“Publication fees at OA journals are just subscriptions in disguise.”
“OA deprives authors of royalties.”
“Preprint archiving violates copyright.”
“Postprint archiving violates copyright.”
“Self-archiving takes too much time.”
“Self-archiving hides work more than it exposes work.”
“OA invites plagiarism.”
“Authors must choose between prestigious publication and OA.”
“OA helps readers but not authors.”
“All OA is gratis OA.”
“OA is about providing access to lay readers.”
“OA makes sense for second-rate work, but not for first-rate work.”
“The current system is not broken.”

Elke misvatting kent een aantal varianten. Deze varianten en natuurlijk een beschrijving van de ontkrachting van de misvattingen kun je lezen in:
SPARC Open Access Newsletter, Issue #132 - April 2, 2009 - by Peter Suber

Update maand september

Oei, 6 weken helemaal niets gepost. Ik kan niet zeggen dat ik er echt geen tijd voor gehad; het is domweg op de achtergrond geraakt. Echt druk heb ik het pas de laatste 3weken: iedereen terug van vakantie en het werk begint weer op volle toeren te draaien. Naast natuurlijk het reguliere werk, was er begin september het 3-maandelijks overleg van de Werkgroep Repository Managers in Utrecht en anderhalve week geleden namen Eric, Ingrid en ik een kijkje in de keuken van Igitur, de repository afdeling van de Universiteit van Utrecht. Eric ging voornamelijk voor het OJS (Open Journal System) en Ingrid en ik voor het reilen en zeilen van Igitur. Verder heb ik me de afgelopen 2 weken bezig gehouden met de briefselectie en eerste gespreksronde in verband met de vacature voor ons afdelingshoofd Academic Services. Daarnaast werken Marian en ik aan een korte presentatie a.s. maandag voor de visitatiecommissie van de Faculteit Geesteswetenschappen, die er op het laatste moment nog ingelast is. Marian, als facultair contactpersoon voor FGW, zal de presentatie houden.

De komende tijd staat voornamelijk in het teken van de internationale Open Access week. Petra heeft al veel gedaan voor de PR en het is nu zaak dat ik heel concreet alles op een rijtje zet en me even niet laat afleiden door ander werk en dingetje die er tussendoor komen. Op de website van SURF is een overzicht van de activiteiten die op de verschillende universiteiten plaats zullen vinden. Het eerste PR-materiaal van SURF (een groot pakket oranje kaarten) is al binnen. Volgende week komt de rest.

Opkomst Open Access

Op 1 augustus verscheen er op de voorpagina van het NRC Handelsblad het artikel “Maak wetenschappelijke publicaties openbaar” van Warna Oosterbaan.
"Vooraanstaande bibliotheekdirecteuren en wetenschappers vinden dat wetenschappers die subsidie krijgen van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) hun wetenschappelijke publicaties voor iedereen toegankelijk op internet moeten zetten. Minister Plasterk stelt: “Het uitgangspunt is dat al het onderzoek dat met publiek geld gefinancierd wordt, voor iedereen toegankelijk moet zijn.”"

In dezelfde krant gaat de schrijver in het artikel “Kennis achter de tolmuur” veel dieper in op het onderwerp Open Access. De publicatie geeft een overzicht van de belangrijkste issues die zich voordoen op het gebied van Open Access. Ook de Nederlandse situatie wordt goed belicht.

Op 5 augustus schreef J.P. Vandenbroucke een reactie op het artikel van 1 augustus. De titel hiervan is “Straks bepaalt de auteur welke kennis zinvol is”.

Mochten de artikelen niet (meer) via het NRC archief beschikbaar zijn, dan kunnen UvT-medewerkers en –studenten ze vinden via het bestand LexisNexis Academic.

133 miljoen

Inmiddels al oud nieuws, maar ik wil het toch nog graag als bericht in mijn blog opnemen: "Open Access publiceren levert Nederlandse samenleving tot 133 miljoen op".

In opdracht van Knowledge Exchange, een samenwerkingsverband van SURFfoundation (Nederland), JISC (Verenigd Koninkrijk), DFG (Duitsland) en DEFF (Denemarken) heeft de Australische hoogleraar economie John Houghton een onderzoek uitgevoerd naar de kosten en baten van wetenschappelijke communicatie. Het onderzoek is uitgevoerd in Nederland, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk.

In het persbericht van Knowledge Exchange staat:
"In the three national studies the costs and benefits of scholarly communication were compared based on three different publication models. The modelling revealed that the greatest advantage would be offered by the Open Access model, which means that the research institution or the party financing the research pays for publication and the article is then freely accessible. Adopting this model could lead to annual savings of around EUR 70 million in Denmark, EUR 133 million in The Netherlands and EUR 480 in the UK. The report concludes that the advantages would not just be in the long term; in the transitional phase too, more open access to research results would have positive effects. In this case the benefits would also outweigh the costs."

De titel van het onderzoeksrapport is:
Open Access – What are the economic benefits? A comparison of the United Kingdom, Netherlands and Denmark.
De volledige tekst is te vinden via deze link.

De titel van het rapport over de Nederlandse situatie is:
Costs and benefits of research communication : the Dutch situation.
De volledige tekst van dit rapport is hier te vinden.

PR voor Tilburg University

Woensdagavond laat zijn we teruggekomen van een mini-break in Engeland. Van de vier dagen hebben we er twee in Londen doorgebracht. We hadden vreselijk veel geluk met het weer; niet te warm, niet te koud. Daarom hebben we ook veel gelopen en alleen de 2e dag onder de grond gereisd. Lang geleden zijn Ben en ik, onafhankelijk van elkaar en in dezelfde week, een keer in Londen geweest, maar allebei kunnen we ons daar niet veel meer van herinneren. Bart is in mei dit jaar met school geweest en hij wilde graag nog een keer terug.

Bart heeft twee dagen lang het logo van de UvT op z’n rug gehad. Ik had nog een rugzakje liggen dat alle bibliotheekmedewerkers kregen toen er binnen de bibliotheek het e.e.a. ging veranderen. Als ik het me goed herinner, zat er in het rugzakje een schoolbordje. Zo konden we met een schone lei beginnen. Het leitje heb ik niet meer, dat is al zo vaak schoongeveegd, maar het rugzakje heb ik dus nog wel. Heel handig voor wat eten en drinken!

Misschien een idee voor volgend jaar, in plaats van stickers voor op de koffer? Een koffer zie je immers alleen op de lopende band van het vliegveld, zit in de kofferbak van de auto of bus of staat ergens waar medereizigers hun benen er niet over breken. Het rugzakje heeft in die twee dagen in Londen zeker een veel groter publiek bereikt. Zo te zien hebben wij nog een uniek item ook, want ik zie op de site van de Tilburg University online shop dat deze tasjes nu alleen met het Engelse Tilburg University te verkrijgen zijn.

Als deze tasjes in meer kleuren beschikbaar komen, van die felle kleuren van de shirts die ik zo vaak bij Selexys zie hangen, dan beloof ik dat ik mezelf en Bart en nieuw tasje cadeau doe!