Opkomst Open Access

Op 1 augustus verscheen er op de voorpagina van het NRC Handelsblad het artikel “Maak wetenschappelijke publicaties openbaar” van Warna Oosterbaan.
"Vooraanstaande bibliotheekdirecteuren en wetenschappers vinden dat wetenschappers die subsidie krijgen van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) hun wetenschappelijke publicaties voor iedereen toegankelijk op internet moeten zetten. Minister Plasterk stelt: “Het uitgangspunt is dat al het onderzoek dat met publiek geld gefinancierd wordt, voor iedereen toegankelijk moet zijn.”"

In dezelfde krant gaat de schrijver in het artikel “Kennis achter de tolmuur” veel dieper in op het onderwerp Open Access. De publicatie geeft een overzicht van de belangrijkste issues die zich voordoen op het gebied van Open Access. Ook de Nederlandse situatie wordt goed belicht.

Op 5 augustus schreef J.P. Vandenbroucke een reactie op het artikel van 1 augustus. De titel hiervan is “Straks bepaalt de auteur welke kennis zinvol is”.

Mochten de artikelen niet (meer) via het NRC archief beschikbaar zijn, dan kunnen UvT-medewerkers en –studenten ze vinden via het bestand LexisNexis Academic.

133 miljoen

Inmiddels al oud nieuws, maar ik wil het toch nog graag als bericht in mijn blog opnemen: "Open Access publiceren levert Nederlandse samenleving tot 133 miljoen op".

In opdracht van Knowledge Exchange, een samenwerkingsverband van SURFfoundation (Nederland), JISC (Verenigd Koninkrijk), DFG (Duitsland) en DEFF (Denemarken) heeft de Australische hoogleraar economie John Houghton een onderzoek uitgevoerd naar de kosten en baten van wetenschappelijke communicatie. Het onderzoek is uitgevoerd in Nederland, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk.

In het persbericht van Knowledge Exchange staat:
"In the three national studies the costs and benefits of scholarly communication were compared based on three different publication models. The modelling revealed that the greatest advantage would be offered by the Open Access model, which means that the research institution or the party financing the research pays for publication and the article is then freely accessible. Adopting this model could lead to annual savings of around EUR 70 million in Denmark, EUR 133 million in The Netherlands and EUR 480 in the UK. The report concludes that the advantages would not just be in the long term; in the transitional phase too, more open access to research results would have positive effects. In this case the benefits would also outweigh the costs."

De titel van het onderzoeksrapport is:
Open Access – What are the economic benefits? A comparison of the United Kingdom, Netherlands and Denmark.
De volledige tekst is te vinden via deze link.

De titel van het rapport over de Nederlandse situatie is:
Costs and benefits of research communication : the Dutch situation.
De volledige tekst van dit rapport is hier te vinden.

PR voor Tilburg University

Woensdagavond laat zijn we teruggekomen van een mini-break in Engeland. Van de vier dagen hebben we er twee in Londen doorgebracht. We hadden vreselijk veel geluk met het weer; niet te warm, niet te koud. Daarom hebben we ook veel gelopen en alleen de 2e dag onder de grond gereisd. Lang geleden zijn Ben en ik, onafhankelijk van elkaar en in dezelfde week, een keer in Londen geweest, maar allebei kunnen we ons daar niet veel meer van herinneren. Bart is in mei dit jaar met school geweest en hij wilde graag nog een keer terug.

Bart heeft twee dagen lang het logo van de UvT op z’n rug gehad. Ik had nog een rugzakje liggen dat alle bibliotheekmedewerkers kregen toen er binnen de bibliotheek het e.e.a. ging veranderen. Als ik het me goed herinner, zat er in het rugzakje een schoolbordje. Zo konden we met een schone lei beginnen. Het leitje heb ik niet meer, dat is al zo vaak schoongeveegd, maar het rugzakje heb ik dus nog wel. Heel handig voor wat eten en drinken!

Misschien een idee voor volgend jaar, in plaats van stickers voor op de koffer? Een koffer zie je immers alleen op de lopende band van het vliegveld, zit in de kofferbak van de auto of bus of staat ergens waar medereizigers hun benen er niet over breken. Het rugzakje heeft in die twee dagen in Londen zeker een veel groter publiek bereikt. Zo te zien hebben wij nog een uniek item ook, want ik zie op de site van de Tilburg University online shop dat deze tasjes nu alleen met het Engelse Tilburg University te verkrijgen zijn.

Als deze tasjes in meer kleuren beschikbaar komen, van die felle kleuren van de shirts die ik zo vaak bij Selexys zie hangen, dan beloof ik dat ik mezelf en Bart en nieuw tasje cadeau doe!

Fonds OA publiceren

Bijna eind augustus! Dat wil zeggen dat er nog 2 weken een beroep gedaan kan worden op het fonds Open Access publiceren van de UvT. Ik maak een voorlopige eindbalans op.

We hebben 7 aanvragen gehad voor een reservering uit het OA fonds.

Alle aanvragen kwamen vanuit de Faculteit Sociale Wetenschappen.

Er was 1 aanvraag vanuit het departement Medische psychologie; de andere 6 kwamen vanuit het departement Tranzo.

Van 2 aanvragen is de rekening inmiddels daadwerkelijk door ons betaald. De andere staan nog te boek als reservering.

De tijdschriften waarin wordt/werd gepubliceerd zijn:

Current diabetes reviews (hybride, Bentham)

BMC Health Services Research 2x (BioMed Central; IF 1.68)

BMC Public Health (BioMed Central; IF 2.03)

Implementation science 2x (BioMed Central; unofficial IF 2.75)

International journal for quality in health care (hybride, Oxford; IF 1.561)

Hoewel het om een kleinschalig experiment ging en het fonds van beperkte omvang was, kunnen we toch een aantal zaken concluderen. Het mag duidelijk zijn dat van alle vakgebieden binnen de UvT het gebied medische zorg de meeste mogelijkheden ziet in OA publiceren. Waarom de andere faculteiten geen gebruik hebben gemaakt van het fonds, dat toch ruim een jaar beschikbaar is geweest, is een vraag die we moeten onderzoeken. Erg verrassend is het trouwens niet gezien de humanities-achtergrond van onze universiteit. Binnenkort willen we weer eens met de economen in gesprek gaan. Dit is een faculteit waar al veel elektronisch en vrij beschikbaar is (research papers, bijna alle proefschriften). Jammer dat de stap naar publiceren in OA tijdschriften, om verschillende redenen en zeker niet uniek voor de UvT, nog net te ver is.

Nog 11 weken

Het lijkt nog ver weg, maar langzaam maar zeker gaan we in de richting van de (inter)nationale Open Access week. In juli en augustus staat alles nog op een laag pitje, maar in september zal er veel geregeld moeten worden om vervolgens in oktober de puntjes op de i te kunnen zetten.

Op de UvT heb ik er al met de PR afdeling over gesproken maar we hebben nog geen concrete plannen ontwikkeld. Gelukkig is SURF op nationaal niveau actief en houden ze een de vinger aan de pols wat betreft de activiteiten binnen de Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstituten. Zie ook mijn bericht uit februari dit jaar over de kick-off van het Open Access jaar in Nederland.

Ik liep tegen een wikipagina aan met daarop een overzicht van verschillende Europese landen die aandacht aan de Open Access week besteden. Van enkele landen is meer informatie beschikbaar.